Wstęp
Charta non erubescit.
Papier się nie rumieni.
- Sentencja łacińska.
Papier jest cierpliwy i wszystko zniesie. Czytelnik niekoniecznie. Nie raz i nie dwa spotkałem się na forum z tekstami, których konstrukcja i stylistyka wręcz odstrasza do ich przeczytania. Jednolite bloki tekstu, gdzie kolejne zdania zlewają się w jedną nierozróżnialną całość. Błędy ortograficzne, od których czytania można się wręcz zakrztusić. Setki kropek. To tylko niektóre przykłady.
Spisałem więc poniższy poradnik, dla tych, którzy mają problemy z napisaniem ładnie wyglądającego i czytelnego posta, bez większych błędów (bo jakieś każdemu się zdarzają, byle nie było ich zbyt wiele). Mam nadzieję, że każdy po jego przeczytaniu coś wyniesie (sam nauczyłem się paru rzeczy przy jego spisywaniu). A teraz bez dalszych wstępów zaczynamy.
Ortografia
Sprawa oczywista. Wiadomo, każdy czasem popełnia błędy – jedni mniej, drudzy więcej. Jeśli masz z nią problemy, korzystaj z przeglądarek, które mają automatyczne podkreślanie niepoprawnie napisanych wyrazów (obecnie chyba większość popularnych przeglądarek na rynku posiada takową opcję). Jeżeli natomiast sam chciałbyś popełniać mniej błędów, to najprostszą drogą do tego jest… czytać, czytać i jeszcze raz czytać. Z czasem mózg sam wytrenuje się jak poprawnie pisać dane słowo. Niektórzy twierdzą również, że regułki ortograficzne pomagają, aczkolwiek do mnie ta opcja jakoś nigdy nie przemawiała.
Byłbym zapomniał… nie wykręcamy się dysleksjami, dysgrafiami i innego tego typu przypadłościami. Każdy jest w stanie napisać poprawnego stylistycznie posta – niektórym może to po prostu zająć nieco więcej czasu.
Powtórzenia
Niektóre osoby - zwykle te, które mało czytają - mają w zwyczaju używanie wciąż jednego i tego samego słowa w każdym kolejnym zdaniu. Takie powtórzenia sprawiają, iż tekst staje się nudny. By tego uniknąć, należy się wystrzegać owych nieszczęsnych słów i zastępować je innymi. W tym celu można skorzystać z słownika synonimów - najprościej takiego elektronicznego i dobrać odpowiednie słowo, które zastąpi to przez nas używane. Jeśli możliwości takowych słów się wyczerpią, należy zmienić konstrukcję całego zdania.
Interpunkcja
Przecinki
Przecinki w języku polskim służą do rozdzielania wyrazów i grup wyrazów, tak, aby zdanie było łatwiejsze do zrozumienia. Poza tym przecinki często dostarczają odbiorcy tekstu dodatkowych informacji, np. eliminują niejednoznaczności. Zdanie z postawionym przecinkiem w odpowiednim miejscu może być zupełnie inaczej zrozumiane niż takie bez niego, dlatego też tak ważne jest pamiętanie o nich.
O tym, gdzie należy stawiać przecinki, a gdzie nie, można by napisać osobny artykuł, jednakże najważniejsze miejsca w których należy używać przecinków to:
- Praktycznie zawsze stawiamy przecinki przed takimi wyrazami jak:
ale, bo, gdy, gdyż, lecz.
W większości przypadków (ale nie zawsze!) pojawia się on przed słowami:
że, który.
Stawiamy go w zdaniu, w którym występuje wtrącenie. Np.
Meridion dobył miecz, który skądinąd zwał się Widmowym Ostrzem, i ciął przeciwnika.
W zdaniach złożonych
Przy okazji pisania tego artykułu natknąłem się na ciekawą stronę, która być może pozwoli niektórym stawiać przecinki we właściwym miejscu: http://www.przecinki.pl
Kropki
Z miejscem gdzie należy wstawiać kropki zwykle nie ma tyle problemu co z przecinkami. Czasem jednak zdarzają się wśród graczy problemy z pamiętaniem o tym, ażeby wstawić tę nieszczęsną kropkę na końcu zdania.
Wielokropki i inne
Wielokropek składa się tylko i wyłącznie z trzech kropek. Zapis dwukropkowy jest niepoprawny, a stawianie więcej niż trzech kropek jest nadużyciem i strasznie kłuje w oczy. Pamiętać należy również by nie nadużywać wielokropka! – co niektórym zdarza się niestety nagminnie.
Pozostałe znaki interpunkcyjne stawiamy pojedynczo. Wyjątkowo można postawić: znak zapytania i wykrzyknik (dokładnie w tej kolejności); trzy wykrzykniki; trzy znaki zapytania. Zaznaczam: wyjątkowo! Nie należy tego nadużywać i stawiać jedynie, gdy ma to sens.
Spacje: Po znakach interpunkcyjnych stawiamy spacje, a w przypadku myślników, także przed nimi.
Emotikony: W postach nie używamy emotikonów. Widział ktoś kiedyś jakąś w opowiadaniu albo książce? Nie? No właśnie.
Polskie znaki: Pamiętajmy o polskich znakach! (ą, ę, ż, ź, ć, ó, ł)
Dialogi
Nie raz i nie dwa spotkałem się na forum z postami, w których dialogi zlewały się z tekstem w jedną całość.
Rozpoczynanie dialogów
Dialogi zaczynamy zawsze od myślników i koniecznie od nowej linijki. Niektórzy powiedzą tutaj, że przecież zgodnie z zasadami pisowni polskiego języka można również zamieszczać je w cudzysłowach. Zgadzam się, jednakże na naszym forum przyjmujemy konwencję pierwszą. Dlaczego? Po to by nie robić bałaganu z różnymi formami zapisu, a ponadto cudzysłów zarezerwowaliśmy u nas do wyrażania myśli postaci.
Znaki interpunkcyjne
- Tekst mówiony od sposobu jego wypowiedzi oddzielamy myślnikiem (przed i po którym stawiamy spację). Przykładowo:
- Witaj, wędrowcze – powiedział Meridion przyglądając mu się bacznie.
Kropkę na końcu wypowiedzi stawiamy wtedy, gdy to, co znajduje się dalej, nie odnosi się w bezpośredni sposób do pierwszej wypowiedzi. Następne zdanie zaczynamy wtedy oczywiście z dużej litery. Przykładowo:
- To nie będzie bolało. – Przeszył jego pierś Widmowym Ostrzem. – Widzisz?
Jeśli natomiast to, co leży dalej, bezpośrednio wiąże się z wypowiedzią, to kropki nie stawiamy, a następne zdanie zaczynamy z małej litery. Przykładowo:
- To nie będzie bolało – powiedział chłodno, po czym przeszył jego pierś Widmowym Ostrzem. – Widzisz?
Pytajnik, wykrzykniki i wielokropki stawiamy zawsze na końcu zdania niezależnie od tego co następuje dalej. Zasada pisowni wielkich i małych liter jednakże nadal obowiązuje. Przykładowo:
- Czy aby na pewno musimy to robić? – zapytał z przestrachem.
- A co? Strach cię nagle obleciał? – Skoczył w dół przepaści.
Układ tekstu
Jedną z rzeczy, o których często niestety się zapomina są… akapity! Tekst niepodzielny na nie zlewa się w jedną całość, przeraża swoją konstrukcją, co w konsekwencji prowadzi do tego, że albo czyta się go trudno, albo nie czyta wcale.
Akapity zaczynamy od tabulatora:
Kod: Zaznacz cały
[t][/t]Przykładowe zdanie w akapicie.
Lub
[t]Przykładowy akapit[/t]Styl wypowiedzi
Pisząc posty opisujące wydarzania osadzone w realiach fantasy nie powinniśmy zapominać o stylu wypowiedzi. Częstym błędem jest używanie zwrotów przynależnych typowo do naszych czasów i młodzieżowych zwrotów, a także słów potocznych z mowy, które w piśmie są źle odbierane. Nie należy też na siłę używać staropolszczyzny – zwłaszcza, że używanie jej bez dobrej znajomości zamiast pomagać może tylko szkodzić.
Drugą ważną kwestią jest styl naszej postaci. Grając prostym żołnierzem z poboru w wiosce nie powinniśmy w dialogach (podkreślam: w dialogach, nie w ogólnym opisie) używać wyszukanych słów, pasujących do szlachty czy mędrców i na odwrót. Pisząc dialogi dla naszych postaci należy pamiętać o ich charakterze.
Inne
Niektóre osoby popełniają błąd, pisząc w postach zwroty grzecznościowe typu ciebie, tobie, pani, panu z wielkiej litery. Jest to błędne podejście. Wielkich liter w tychże zwrotach używa się tylko w listach (lub bardziej współcześnie w e-mailach).
Przykładowy post
Co tutaj jest źle (abstrahując od samej treści posta od której przechodzą mnie ciarki)?Widząc owe przedstawienie wiedział że pewnie stracił cennych sojuszników. Zauważyło go dwóch strażników po czym bez słowa wyjaśnienia owa dwójka ruszyła na niego aby po chwili paść na ziemię. Sam Amadeusz wykonał piruet przy którym obaj zaskoczeni szybkością owego stracili głowy.- No to . Ruszamy. - wyszeptał cicho po czym szybko przemienił się w swoja smoczą formę gdy zauważył go jakiś młokosowaty strażnik i w przypływie głupiego heroizmu zaszarżował na niego aby po chwili skończyć na szpikulcu na końcu ogona półsmoka po czym legł na ziemię martwy a sam smok odleciał kierując się w kierunku bliżej nieokreślonym.
Po pierwsze brak przecinków w odpowiednich miejscach.
„Zauważyło go dwóch strażników, po czym bez słowa wyjaśnienia owa dwójka ruszyła na niego, aby po chwili paść na ziemię.” – zdanie trochę takie… "nieteges". Lepiej brzmiałoby: „Zauważyło go dwóch strażników, którzy bez słowa wyjaśnienia nań ruszyli, tylko po to, aby w chwilę później paść na ziemię.”
„No to. Ruszamy.” – brzmi bezsensownie. „No to… ruszamy” – tak już nieco lepiej. Kropki nie stawiamy, bowiem to co stoi po myślniku dalej bezpośrednio odnosi się do wypowiedzi.
Jak wspominałem wyżej, dialogi zaczynamy od nowych linijek. Do tego tabulacja akapitów.
Czyż nie lepiej?Widząc owe przedstawienie wiedział, że pewnie stracił cennych sojuszników. Zauważyło go dwóch strażników, którzy bez słowa wyjaśnienia nań ruszyli, tylko po to, aby w chwilę później paść na ziemię. Sam Amadeusz wykonał piruet, przy którym obaj zaskoczeni szybkością owego stracili głowy.
- No to… ruszamy - wyszeptał cicho, po czym szybko przemienił się w swoja smoczą formę. Zauważył go jakiś młokosowaty strażnik i w przypływie głupiego heroizmu zaszarżował na niego, aby po chwili skończyć nadzianym na koniec ogona półsmoka. Po czym legł na ziemię martwy a sam smok odleciał kierując się w kierunku bliżej nieokreślonym.
Podsumowanie
Na koniec wspomnę, iż częstym błędem popełnianym przez użytkowników jest... nie sprawdzanie posta przed jego wysłaniem! Takie szybkie przeczytanie posta po jego napisaniu pozwala często wychwycić nawet kilka błędów. Nawet osoby piszące dobrze potrzebują zwykle przeczytać tekst przed wysłaniem - ba! zwykle to między innymi to czyni z nich "osoby dobrze piszące".
Mam nadzieję, że powyższe porady pomogą wam pisać bardziej poprawne posty, od których włosy na głowie nie będą się jeżyć ;). Pozostaje jeszcze kwestia tego, jak bardzo ciekawe bądź nudne owe posty będą... ale to temat na osobny artykuł.
Przy pisaniu tego tekstu wspierałem się na:
Lalith, Dialogi – trudna sztuka?, http://www.windsaw.pl/viewtopic.php?f=57&t=243
Vanyanessa, Vanyanessy wykład o stylu, http://www.fantasy.dmkhost.net/Szkola%2 ... 2&strona=1
Portal Prosteprzecinki, http://www.prosteprzecinki.pl/zasady